29 september 2018 - Kim Bogaerts
Je kind tweetalig opvoeden: je wilt er misschien zelf aan beginnen, maar hebt geen idee hoe. Je vraagt je misschien wel af: “Heeft een tweetalige opvoeding wel degelijk voordelen? En zo ja, hoe begin je er dan aan?” In dit artikel bespreek ik kort enkele voordelen en geef ik je wat methodes mee.
Mijn man en ik leerden elkaar zo’n tien jaar geleden kennen tijdens onze hogeschoolopleiding Toegepaste Taalkunde. We volgden beiden Frans en Italiaans, maar hij zat voor de meeste vakken hoger dan ik. Af en toe deelden we een Franse ondertitelingsles, een goedkope latte macchiato of een vluchtig sigaretje op de binnenplaats, maar ons contact ging niet verder dan dat. Een aantal jaren later is de vonk pas overgesprongen en ondertussen zijn we getrouwd en verwachten we in november ons eerste kindje.
Ik herinner me nog goed het moment dat ik mijn man voor het eerst Frans hoorde praten tijdens de les. Hij kwam altijd vrij nonchalant en ongedwongen over, maar er was geen student in de klas die zo goed de taal van Molière beheerste. Ik geniet er nu nog steeds van om hem Frans te horen praten.
Toen ik hem beter leerde kennen, heb ik ontdekt dat zijn grootmoeder Franstalig is en hem vaak van school ging halen op woensdagnamiddag of op hem paste tijdens de schoolvakanties. Hoewel het Frans dat zij spreken een zwaar Waals dialect is, is hij er prima in geslaagd om het onderscheid te maken tussen het Standaardfrans en dat patois. De tweetalige opvoeding die hij genoot is hem zeker van pas gekomen. De stap om een opleiding Toegepaste Taalkunde te volgen en een vertaalbureau te beginnen was dan ook zeer klein.
Een meertalige opvoeding biedt je kind heel wat voordelen, daar ben ik rotsvast van overtuigd. Zowel in de eerste jaren van zijn ontwikkeling als in een later stadium van zijn leven zullen deze voordelen duidelijk merkbaar zijn.
Een tweetalige opvoeding is hoe dan ook gunstig voor de ontplooiing van je kind. Ik zou de wetenschappelijke piste kunnen bewandelen en dure woorden kunnen gebruiken, maar laat het me even in mensentaal uitleggen. Tweetalige kindjes hebben een verhoogde hersencapaciteit en dus minder hersenactiviteit nodig dan hun eentalige leeftijdsgenootjes om dezelfde taak uit te voeren. Door een tweede taal aan te leren, zal je kindje ook gemakkelijker verbanden leggen en meer taalinzicht (ook van de moedertaal) ontwikkelen. En hoe taalvaardiger je bent, hoe makkelijker je nieuwe dingen kunt begrijpen en leren.
Bovendien leven we in België - een drietalig land - en ben ik dus zeker voorstander om onze zoon een tweede taal aan te leren van jongs af aan. Het opent deuren, dat staat vast. Al tijdens de eerste schooljaren zal ons kind een studievoorsprong hebben, aangezien Frans een belangrijk vak is in ons onderwijssysteem. Een goede kennis van meer dan één landstaal is uiteraard later ook een pluspunt op de jobmarkt.
De grootste pro voor mij persoonlijk is die van het taalinzicht. Ik ken veel mensen die perfect tweetalig zijn en ik merk dat ze mondiger zijn en dat hun woordenschat vaak van een hoger niveau is dan die van de gemiddelde mens. Taal is een zeer krachtig instrument, dus dit is voor mij waarschijnlijk de belangrijkste motivator om te kiezen voor een tweetalige opvoeding. Mensen die goed zijn met woorden, daar word ik helemaal warm van.
Dat je kind tweetalig opvoeden voordelen biedt, staat dus als een paal boven water. Maar hoe begin je eraan? Welke methodes kun je toepassen om je kind een tweetalige opvoeding te laten genieten? Wel, ik geef je er enkele mee. Daarbij maak ik een onderscheid tussen de gelijktijdige en de opeenvolgende tweetaligheid.
Bij de gelijktijdige tweetaligheid of simultane taalverwerving leert je kind twee talen tegelijkertijd. De verwerving van een extra taal verloopt dus parallel met de verwerving van de moedertaal. Deze aanpak kun je gemakkelijk opsplitsen in de OPOL-methode enerzijds en de ML@H-methode anderzijds.
De OPOL-methode (‘One Parent, One Language’) zou voor ons de meest praktische methode zijn. Papa spreekt Frans, mama Nederlands. Het is de duidelijkste manier voor je kindje om twee talen aan te leren en de kans is kleiner dat hij of zij de talen door elkaar gaat halen. Natuurlijk moeten de ouders hiervoor beide talen beheersen voor een vlotte communicatie binnen het gezin. Bovendien moet je hiervoor consequent de taal blijven spreken, ook als je kind daar geen zin in heeft.
De ML@H-methode (‘Minority Language at Home’) is een benadering waarbij beide ouders een andere taal spreken dan hun omgeving. Je kind leert dan Nederlands op school en een andere taal thuis. Voordeel is dat je je kunt focussen op één taal, maar ook hier moeten er duidelijke afspraken gemaakt worden wanneer welke taal gesproken wordt, zoals bijvoorbeeld in het openbaar of als er vriendjes of vriendinnetjes komen spelen.
De opeenvolgende tweetaligheid of successieve taalverwerving komt tot uiting wanneer kinderen achtereenvolgens in verschillende eentalige omgevingen opgroeien. Zo heeft een Nederlandstalige ex-collega van mij een groot deel van haar jeugd op internaat in Wallonië gezeten. Ze heeft daar dus Frans geleerd en is zo perfect Franstalig. Het onderscheid tussen haar Frans en dat van een moedertaalspreker is niet merkbaar.
Uiteraard bestaan over dit onderwerp zo veel opvattingen over wat betreft de ideale methode, leeftijd en voor- en nadelen, maar dit is geen exacte wetenschap. Wil jij je kind tweetalig opvoeden? Er is geen goede of slechte manier. Dus volg je hart en maak duidelijke afspraken met je partner en familie. Alleen jij weet wat het beste is voor je kind.
Sprak dit artikel je aan? Laat je dan gewoon gaan! Deel door gebruik te maken van onderstaande knoppen!
Weet jij wat de Engelse ziekte is en herken jij de symptomen? We leggen je het allemaal haarfijn uit!
5 juli 2021 - Carlo Peleman
Benieuwd naar de recente versoepeling van de grammaticale regels? We vertellen je er alles over in dit blogartikel!
23 juni 2021 - Kim Bogaerts
